بکارگیری محصولات سنجنده مدیس باهدف کمک به اجرای باروری ابرها

بررسی مشخصه‌های فیزیکی ابر با هدف سنجش وقوع بارش به مطالعه امکان اجرای باروری ابر در زمان و مکان مناسب و کاهش خطاهای تصمیم‌گیری در اجرای عملیات افزایش بارش و در نتیجه کاهش هزینه‌های اجرای پروژه‌ها کمک می‌کند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای دستیابی به خصوصیات فیزیکی و میکروفیزیکی ابرها بویژه در شرایط نبود داده‌های رادار هواشناسی، استفاده از محصولات و داده‌های ماهواره‌های هواشناسی از جمله سنجنده مدیس است. قدرت تفکیک طیفی بالای سنجنده مدیس با 36 باند طیفی و همچنین حساسه‌های نصب شده مختص مطالعات ابر محقق را در شناسایی انواع ابرها توانمند می‌نماید که از این میان 26 باند برای اهداف مطالعات مشخصات اتمسفر از قبیل پوشش ابری، نیمرخ جو، مشخصه‌های هواویزها، آب قابل بارش مجموع و ویژگیهای ابر اختصاص دارد. از اساسی‌ترین مراحل کسب موفقیت در بارورسازی ابرها، تشخیص بموقع و دقیق شرایط و ابر مناسب برای باروری است. در کشورهای توسعه یافته جهان با استفاده از ابزار سنجش از دور مانند ماهواره و بخصوص رادار هواشناسی، همچنین هواپیماهای مجهز به آزمایشگاه فیزیک ابر این کار انجام می‌گردد (خطیبی، 1390 و شیواجی، 2005). در ایران به دلیل نبود چنین امکاناتی مانند پوشش گسترده رادار هواشناسی و آزمایشگاه هوابرد، ناگزیر باید با انجام برخی روشهای ابتکاری، با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای موجود به این اهداف دست یافت. بنابراین جنبه مجهول و مبهم قضیه، تشخیص موقعیت ابرهای بارانزا از غیر بارانزا در گستره وسیع و متنوع جغرافیایی و در کوتاه‌ترین زمان می‌باشد. در سنجش غیر مستقیم یا دور ابر، از مشخصه‌های فیزیکی ابر برای تشخیص بارش و پیش‌بینی آن استفاده می‌شود.پژوهش حاضر در طول ماه فوریه سال 2009 میلادی در استان فارس انجام گردیده است. در این ماه بیشترین پروازهای ماهیانه باروری سال 2009 (13 پرواز در 8 روز عملیات باروری ابر) انجام شده و منطقه فاقد اطلاعات رادار هواشناسی است. برای انجام تحقیق بر روی صحت انجام پروازهای باروری در این بازه زمانی علاوه بر استفاده از داده‌های سنجنده مدیس شامل محصولات فیزیک و میکروفیزیک ابر اخذ شده از طریق تارنمای سازمان ناسا، از نقشه‌های هواشناسی مورد نیاز تهیه شده از تارنمای نوا (نقشه‌های بازتحلیل شده NCEP-NCAR) نیز استفاده گردید. نتیجه کاربردی بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد در صورتی که در زمان اجرای پروژه باروری ابرها از محصولات مد 06 استفاده می‌گردید، می‌توانست تعداد روزهای اجرای باروری ابر از 8 روز ابری با وضعیت نامشخص از دید وجود شرایط مناسب برای باروری ابرها به 3 روز مفید و بارانی کاهش یافته و از اجرای 6 پرواز باروری ابر بی‌اثر یا اثر، اجتناب نمود. بنابراین علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امکان افزایش دقت اجرای پروژه و استفاده از فرصتهای باروری در دیگر مناطق کشور فراهم می‌شد.